Les 8
Achtervoegsels
In deze les behandelen we 3 nieuwe achtervoegsels. Het aantal woorden, dat we hiermee binnen ons bereik halen, neemt daardoor zeer aanzienlijk toe.
Het achtervoegsel -ej duidt de plaats aan waar de handeling geschiedt of waar personen, dieren of voorwerpen, aangeduid door het grondwoord, zich bevinden. |
|
lerni |
leren |
 |
lernejo |
school |
|
labori |
werken |
 |
laborejo |
werkplaats |
|
preĝi |
bidden |
 |
preĝejo |
kerk |
|
legi |
lezen |
 |
legejo |
leeszaal |
|
bovo |
rund |
 |
bovejo |
koeienstal |
|
Het achtervoegsel -estr geeft het hoofd, de leider of de aanvoerder aan van hetgeen het grondwoord uitdrukt. |
|
ŝipo |
schip |
 |
ŝipestro |
kapitein |
|
urbo |
stad |
 |
urbestro |
burgemeester |
|
lernejo |
school |
 |
lernejestro |
schoolhoofd |
|
Het achtervoegsel -ul geeft de persoon aan, die de eigenschap bezit, uitgedrukt door het grondwoord. |
|
griza |
grijs |
 |
grizulo |
grijsaard |
|
|
|
|
malsana |
ziek |
 |
malsanulo |
zieke |
| zo ook: malsanulejo |
ziekenhuis |
|
Door een grondwoord te leren (bijv. sana) kun je zelf met een aantal voor- en achtervoegsels een groot aantal andere woorden vormen.
Het achtervoegsel -aĵ geeft de concretisering van een eigenschap of handeling aan of iets dat afkomstig is van of samenhangt met... (vaak een gerecht). |
|
bela |
mooi |
 |
belaĵo |
iets moois |
|
tatui |
tatoeëren |
 |
tatuaĵo |
tatoeage |
|
konstrui |
bouwen |
 |
konstruaĵo |
gebouw |
|
bovo |
rund |
 |
bovaĵo |
rundvlees |
|
|
Leren |
 |
pedanta |
eigenwijs |
 |
kompreni |
begrijpen |
 |
kvazaŭ |
alsof, als het ware |
 |
oni |
men |
 |
feliĉa |
gelukkig |
 |
perdi |
verliezen |
 |
avara |
gierig |
 |
mensogi |
liegen |
 |
saĝa |
wijs, verstandig |
 |
pentri |
(kunst)schilderen |
 |
neniu |
geen enkel(e), niemand |
 |
fali |
vallen |
 |
nenio |
niets |
 |
dek du |
twaalf |
 |
ĉio |
alles |
 |
monato |
maand |
 |
kiam |
wanneer, toen (voegwoord) |
 |
lasta |
laatste |
 |
diversa |
verschillend |
 |
ankoraŭ |
nog |
 |
tre |
erg |
 |
por |
voor, ten behoeve van, om te |
 |
mono |
geld |
 |
kosti |
kosten |
|
|
Een woord dat enige oefening vraagt om goed uit te spreken is scii (weten).
Het is een s-klank (s) + ts-klank (c) na elkaar. Deze komen voor in het woordenpaar:
nest siamezen
Zeg dit enkele keren achter elkaar hardop en probeer daarna uitsluitend de gemarkeerde letters uit te spreken:
s-tsi-i = scii. |
|
Vertalen |
|
A |
|
 |
1. |
Nia najbaro, sinjoro Huizinga, estas pedantulo. |
 |
2. |
Neniu instruisto scias ĉion. |
 |
3. |
Kato kaj hundo estas kvarpieduloj (kvar = vier, piedo = voet). |
 |
4. |
Jaro havas dek du monatojn. |
 |
5. |
La malfeliĉulo falis en la akvon. |
 |
6. |
En la preĝejo oni preĝas. |
 |
7. |
Kiam vi venis? |
 |
8. |
Mi venis sabaton kaj mi foriros (for = weg, iri = gaan) lundon. |
 |
9. |
La riĉulino donis eŭron al la malriĉa blindulo. |
 |
10. |
Ĉu vi komprenis la lecionon de la instruistino? |
|
|
|
|
B |
|
|
1. |
Eigenwijze mensen (met één woord vertalen) zijn niet verstandig. |
|
2. |
De goede man (één woord) verloor veel geld. |
|
3. |
De gierigaard gaf niets aan de blinde vrouw (één woord). |
|
4. |
De kapitein van het schip kocht een boek. |
|
5. |
Het boek kostte vijf euro. |
|
6. |
Bent u een leugenaar? |
|
7. |
De blinde grijsaard ging de tuin in. |
|
8. |
Het mes viel op de vloer en niemand zag dat. |
|
9. |
De schilderes werkte in onze werkplaats. |
|
10. |
Daar maakte (maken = fari) zij een schilderij. |
|
11. |
Woensdag gaan (= iros) zij de stad uit (= uit de stad). |
|
|
E-mail de gemaakte vertalingen en eventuele vragen en suggesties naar .
Ga naar de volgende les via of door het aanklikken van les 9. |